"ING Group": Azərbaycan və Ermənistan azalmış xarici siyasət risklərindən faydalanır

Azərbaycan və Ermənistan regional xarici siyasət risklərində gözlənilən azalmadan faydalanır, Qazaxıstan və Özbəkistan isə gözləniləndən daha yaxşı artım nümayiş etdirir.

"Report" Niderlandın ən böyük bank qrupu olan "ING Group"a istinadən xəbər verir ki, MDB-4 ölkələrinin iqtisadiyyatları qlobal çağırışlar fonunda dayanıqlı olaraq qalır.

ING analitiklərinin fikrincə, Azərbaycanla sülh sazişinin imzalanması əhval-ruhiyyə üçün mühüm müsbət amil ola bilər, lakin Ermənistanda iqtisadi effekt razılaşmaların praktiki icrasından asılı olacaq.

Məlumata görə, 2025-ci ildə Azərbaycan iqtisadiyyatı ötən illə müqayisədə daha mülayim artım templəri nümayiş etdirir. İyulda ÜDM yanvar-iyun aylarında illik 1,5 % artdıqdan sonra 2,3 % azalıb. Analitiklər, stimullaşdırıcı büdcə və kredit siyasətlərinə baxmayaraq, güclü 2024-cü ildən sonra dinamikanın bir qədər zəiflədiyini qeyd edirlər.

Büdcə ÜDM-in 2,6 %-i səviyyəsində profisitdə, pərakəndə kreditləşmə isə yüksək olaraq qalır. Mərkəzi Bank iyulda uçot dərəcəsini 7 %-ə endirib, sentyabrda da eyni dərəcədə saxlayıb. Manat ABŞ dollarına nisbətdə 1,7 səviyyəsində sabit olaraq qalır və bu sabitliyin 2025-ci il ərzində qüvvədə qalacağı gözlənilir.

İyulda "Moody's" agentliyi tərəfindən Azərbaycanın reytinqinin investisiya dərəcəsinə yüksəldilməsi müsbət amil olub. Qərar ehtiyatların artmasına və Ermənistanla münasibətlərin normallaşmasına əsaslanır. Eyni zamanda, analitiklər əsas risklərdən biri olaraq  neft qiymətlərindəki dalğalanmalar fonunda ticarət profisitinin (2024-cü ildə 5,5 milyard dollara qarşı 1,8 milyard dollar) azalmasına işarə edirlər.

ING qeyd edib ki, sülh prosesi Ermənistan üçün həlledici olaraq qalır. Ölkə iqtisadiyyatı 2023-2024-cü illərdəki artımlardan sonra tədricən yavaşlayır: 2025-ci ilin birinci yarısında ÜDM illik müqayisədə 5,6 % artıb. Bununla belə, hesabatda vurğulanır ki, büdcə kəsirinin ÜDM-in 4 %-ə qədər genişlənməsi və ticarət kəsirinin artması (ÜDM-in təxminən 15 %-i) iqtisadiyyatın zəifliyini vurğulayır.

"Mərkəzi Bank fevral ayından etibarən uçot dərəcəsini 6,75 % səviyyəsində saxladı, çünki inflyasiya güclü dramın olmasına baxmayaraq, 3 % hədəf səviyyəsini keçdi. Bundan əlavə, pul köçürmələri ÜDM-in 5 %-dən aşağı düşdü ki, bu da iqtisadi dayanıqlığa təsir göstərir", - ING qeyd edib.

Hesabata görə, Qazaxıstan iqtisadiyyatı gözlənildiyindən daha yaxşı nəticə göstərir, 2025-ci ilin birinci yarısında tikinti və daxili ticarət hesabına ÜDM-in artımı 6,2 %-ə çatır. Bununla belə, inflyasiya 2024-cü ilin sonundakı 8,6 %-dən avqustda 12,2 %-ə yüksəlib.

"Mərkəzi Bank avqust ayında baza dərəcəsini 16,5 % səviyyəsində saxlayıb və mümkün artımla bağlı xəbərdarlıq edib. Təzyiq amilləri arasında təngənin zəifləməsi, tariflərin artması və 2026-cı ildə gözlənilən ƏDV artımı var. Məzənnənin sabitləşməsi və valyuta müdaxilələrinə baxmayaraq, cari əməliyyatlar hesabının kəsirinin artması və kapital axınının artması orta müddətli risklər yaradır", - hesabatda bildirilir.

Bankın analitikləri hesab edirlər ki, Özbəkistan regionda artım lideri olaraq qalır. Ölkənin ÜDM-i daxili tələb və yüksək ixracın təsiri ilə ikinci rübdə illik müqayisədə 7,5 %-ə qədər sürətlənib.

Avqustda inflyasiya məbləğin gücləndirilməsi və fiskal konsolidasiya tədbirləri fonunda nəzarətdə qalaraq 8,8 % təşkil edib. Mərkəz Bank mart ayından uçot dərəcəsini 14 % səviyyəsində saxlasa da, inflyasiya üzrə uzunmüddətli hədəfə (5 %) nail olmaq perspektivdə məqsəd olaraq qalır.