ABŞ-nin neft nəhəngləri Azərbaycana daha çox maraq göstərirlər

"Chevron" və "ExxonMobil" kimi ABŞ-nin neft nəhəngləri Azərbaycana getdikcə daha çox maraq göstərirlər.

"Report" xəbər verir ki, bunu "Energy Intelligence Group"un neft bazarları üzrə iqtisadçısı Julyen Matonyer Bakıda keçirilən "Xəzər və Mərkəzi Asiya – neft emalı, neft-kimyası, ticarət, logistika" mövzusunda keçirilən tədbirdə deyib.

Onun sözlərinə görə, bu tamamilə yeni bir tendensiyadır: "Bu şirkətləri ölkənin Xəzər regionundan ixrac marşrutu kimi strateji mövqeyi maraqlandırır. "Chevron" Azərbaycanın şirkətin Xəzər dənizinin o biri tərəfində, Qazaxıstanda "Tengiz" yatağında hasil etdiyi bəzi həcmləri ixrac etmək potensialı ilə maraqlanırdı. "Chevron" Qərb İxrac Boru Kəmərindəki payı daxil olmaqla, "Azəri-Çıraq-Günəşli" (ACG) yatalar blokunda 9,57 % payını satıb. Şirkətin həmçinin BTC boru kəmərində 8,9 % payı var idi ki, bu da 2020-ci ildə Macarıstan neft emalı zavodu MOL-a satılıb. Bu, təxminən 1,5 milyard ABŞ dollara satılıb".

İndiki halda o düşünür ki, Bakıdakı dairələrdə, bəlkə də bir az Qərbi Avropada, "Chevron"un Bakıdan Gürcüstanın Supsa limanına gedən Qərb Marşrut Boru Kəməri ilə yenidən maraqlanacağı ilə bağlı fərziyyələr var: "Bu söhbətin baş verməsi faktı çox maraqlıdır. "ExxonMobil" şirkətinə gəlincə, şirkət Xəzər dənizində BP ACG yatağının və qazın işlənməsində 6,79 % payını saxlayır. İndi belə bir fikir var ki, əgər "ExxonMobil" payını saxlayarsa, 2024-cü ilin sentyabrında qəbul edilmiş qərardan faydalanacaq, hasilatın pay bölgüsü sazişinin çərçivəsini ACG rezervuarının üzərində yerləşən böyük qeyri-əlaqəli qaz ehtiyatlarını əhatə edəcək şəkildə genişləndirəcək. Beləliklə, "ExxonMobil" bu layihədə öz payını saxlamağa davam edərsə, əlaqəli qazın işlənməsi imkanına sahib ola bilər. Burada bəzi maraqlı hadisələrin baş verdiyini görürəm".

J.Matonyer bildirib ki, Xəzər regionunda vəziyyət sürətlə dəyişir: "Azərbaycan Avropa İttifaqına ixrac üçün güclərini artırır. BP hasilatı sabitləşdirmək üçün "Şahdəniz" yatağına altı hasilat quyusu əlavə edib. Bu, həmin axınların və Avropa ilə sazişin sabitliyini təmin etdiyi üçün vacibdir. Əlbəttə ki, ambisiya 2027-ci ilə qədər Avropa İttifaqına qaz ixracını 20 milyard kubmetrə qədər ikiqat artırmaqdır. Azərbaycan həmçinin Türkiyə vasitəsilə Suriyaya ildə 1,2 milyard kubmetr təbii qaz ixrac edəcək və yenə də bu, "Şahdəniz"in nəhəng ehtiyatlarından istifadədir".