Şuşada TDT çərçivəsində inteqrasiya perspektivləri müzakirə olunub

Azərbaycan-Türkiyə Beyin Mərkəzlərinin Birinci Şuşa Forumu çərçivəsində "Azərbaycan-Türkiyə əməkdaşlığının dərinləşdirilməsi: TDT çərçivəsində inteqrasiya perspektivləri" mövzusunda panel sessiyası keçirilib.

"Report"un Şuşaya ezam olunan əməkdaşı xəbər verir ki, Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin (STM) İdarə Heyətinin sədri Zahid Oruc paneldə çıxışı zamanı dünyada hərbi-siyasi konfliktlərin, beynəlxalq təhlükəsizlik böhranın gücləndiyi, risklərin çoxaldığı dövrdə Azərbaycan-Türkiyə beyin mərkəzlərini birləşdirən vahid platformanın qlobal çağırışlara cavab verdiyini bildirib:

"Türk dünyasının intellektual gücünü birləşdirərək qlobal qeyri-müəyyənliklərə qarşı ortaq strateji güc yaratmaq mühüm vəzifədir. Ölkələrin gələcəyini kənardan idxal olunan ideyalar müəyyənləşdirməməlidir. İndi Türk dünyası siyasi, iqtisadi, mədəni və hərbi birliyini Şuşa, Astana, Bişkek və Qarabağ bəyannaməsi ilə möhkəmləndirir, gələcəyə dair yol xəritəsi imzalayır. Digər "dünya"lardan fərqli olaraq, Türk dünyası xalqları vahid çətir altında toplamaq üçün yaradılan süni ideoloji-siyasi birlik deyil, ortaq tarixi və mədəni ruhun yeni minilliyə daşınmasıdır, Türk geosiyasətinin – "Türk qütbü"nün ifadəsidir".

İsmayıl Qaspiralı Xarici Siyasət İnstitutunun direktoru Əsma Özdaşlı isə qeyd edib ki, Türkiyə Qərbin qərəzli yanaşması səbəbindən müdafiə sənayesinin milliləşdirilməsinə böyük investisiya qoyub:

"Hazırda Türkiyənin istehsal etdiyi müdafiə sənayesinin məhsullarının 81 %-i millidir. Qlobal gərginliklər fonunda Türkiyənin müdafiə sənayesinin güclənməsi və müasir silah sistemlərinin inkişaf etdirilməsi bölgə üçün önəmli amilə çevrilib. Türkiyə pilotsuz uçuş aparatlarının bir çox münaqişə bölgəsində uğurlu tətbiqi bu sahədə Türkiyənin qlobal mövqeyini daha da artırıb. Türkiyə öz milli sənayesi hesabına bölgədə həyata keçirdiyi əməliyyatlar səbəbindən Qərbin sanksiyalarına məruz qalıb. Məsələn, 2019-cu ildə Suriyada "Sülh bulağı" əməliyyatı keçirdik, bundan sonra Almaniya başda olmaqla Qərb ölkələri Türkiyəyə sanksiya tətbiq etdi. Ümumiyyətlə, Türkiyə bəzi silahlardan yararlandıqda sanksiya ilə üzləşdiyi halda, Ukraynada həmin hərbi avadanlıqlar istifadə olunanda rəğbət göstərilib. Bu isə Qərbin Türkiyəyə qarşı necə ikili standarlardan çıxış etdiyini göstərir".

İbn Haldun Universitetinin Heydər Əliyev Avrasiya Araşdırmaları Mərkəzinin direktoru Yaşar Sarı çıxışında Türk dünyasında kollektiv təhlükəsizlik məsələsinə önəm verilməsindən danışıb:

"Türk dövlətlərinin problemlə üzləşdikdə dəstək ala biləcəkləri güc mərkəzinin olması önəmlidir. Bu ehtiyacı Qarabağ zəfərinin bir nəticəsi olaraq görə bilərik. Həmçinin TDT daxilində türk dövlətlərində yeni universitetlərin yaradılması, ali məktəblərarası mübadilələrin həyata keçirilməsi də vacib məsələdir".

Cənubi Qafqaz Araşdırmaları Mərkəzinin direktoru Fərhad Məmmədov da, öz növbəsində, regiona artan maraqdan bəhs edib:

"Bizdən asılı olmayan faktorlara görə regiona maraq artıb. Heç bir xarici sponsor olmadan Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT) yaradılıb və bu qurum xarici faktorlardan asılı olmadan inteqrasiya yönümlü addımlar atır. Azərbaycan Mərkəzi Asiyaya ilə yaxınlaşdıqca TDT-yə müsbət yöndə təsir edir. Ölkəmiz körpü rolunu oynayır. Müxtəlif istiqamətlərdə bizim rolumuz olmadan əməkdaşlıq alınmır. Ona görə də iqtisadi inkişafı mümkün qədər genişləndirəcəyik. Təşkilata maraq çoxalsa da, bir çox qüvvələr, xüsusilə Avropa İttifaqı bunu etiraf etmək gücündə deyil. Öz yolumuzu getdikcə təşkilat daha da güclənəcək, hətta zamanla hərbi və iqtisadi birliyə çatacaq".